CABERNET SAUVIGNON

CABERNET SAUVIGNON to najlepiej znany czerwony szczep świata, dający najwięcej win wysokiej jakości. Często określany mianem arystokraty wśród odmian czerwonych, szczególną pozycję zdobył w Medoc – apelacji produkującej największe wina Bordeaux (tam znajdują się winnice m.in. Château Latour, Château Mouton-Rothschild czy Château Lafite). Uprawiany jest na całym świecie, zarówno w regionach gorących jak Liban i Maroko, czy na chłodnym południu Nowej Zelandii. W każdym z tych obszarów daje wina o odmiennym charakterze, często jednak szlachetne, z dużą zawartością tanin i garbników – warte dojrzewania w dębinie i późniejszego leżakowania. W samym Bordeaux najczęściej staje się składnikiem kupaży z merlot i cabernet franc. W kalifornijskiej Napa Valley daje wina bardziej przystępne, owocowe i szybciej osiągające dojrzałość. Cenione są także cabernety chilijskie i australijskie. Te drugie z powodzeniem miesza się z shirazem nadając im większą pikantność i owocowość. Jest szczepem mało oczywistym, aromaty buduje i rozwija powoli, do jego zrozumienia jak i pełnego rozwoju potrzeba czasu. Stąd też uwielbienie jakim został obdarzony w świecie winiarskich znawców.

Cabernet sauvignon daje wina:

• cieliste
• ciemne
• głębokie o charakterystycznych aromatach czarnej porzeczki, z nutami żywicznymi, korzennymi i ziołowymi
• w beczce rozwija zapachy i smaki dymne, waniliowe, cedrowe…

PINOT NOIR

PINOT NOIR daje wysokiej jakości wina uznane na całym świecie, będąc zarazem szczepem bardzo kapryśnym i trudnym w uprawie – stąd niejako pożądanym! Jest wrażliwy na pleśń i wilgoć, nie lubi wysokich temperatur, ale jednocześnie nie może być hodowany na terenach zbyt chłodnych. Wymaga utrzymywania niskiej wydajności i ogromnej dbałości o uprawy. W winifikacji podobno także bywa trudny. Jest istotnym składnikiem szampanów i win musujących. Pochodzi z Burgundii, w której znany jest podobno od 2000 lat. Należy do najbardziej popularnych szczepów świata i mimo, że nie lubi zmian i trudno go zaaklimatyzować na nowych terenach, uprawiany jest właściwie przez wszystkie znaczące kraje winiarskie. Najbardziej wyrazisty smak i aromat pinot noir odkryjemy w winach nowozelandzkich.

Pinot Noir daje wina:

• jaśniejszym kolorze niż większość szczepów czerwonych
• pełne i bogate w aromaty owocowe (zwłaszcza truskawek, wiśni, malin, jagód), ale raczej o lekkim smaku
• starzony w beczce rozwija nuty wanilii, słodkiego tytoniu, cedru, skóry, trufli…

SYRAH/SHIRAZ

SYRAH/SHIRAZ pochodzi z Doliny Rodanu i do dziś tam daje najlepsze rezultaty na terenie Francji. Ceniona ze względu na swój pikantny i aromatyczny charakter.Jego właściwości aromatyczne sprawiają, że często używany jest jako element kupaży, wzbogacający wina delikatniejsze. Najlepszym shirazom potrzeba czasu na dojrzewanie, aby w pełni mogły pokazać swój nieokiełznany charakter. Są doskonałym dodatkiem do steków, a w swojej kategorii najsilniej rywalizują z malbeckiem – zwłaszcza argentyńskim. Choć jest szczepem francuskim najbardziej pożądane, głębokie i pikantne wina daje w rejonach Hunter Valley, Barossa i McLaren Vale w Australii.

Syrah/Shiraz daje najczęściej wina:

• mocarne o dymno-korzennym smaku
• o głębokiej barwie, dobrze zbudowane, aromatyczne i owocowe
• australijskie cechuje większa dojrzałość i intensywność niż francuskie

MERLOT

MERLOT pochodzący z Bordeaux największe triumfy święci w wielkich winnicach Pomerolu i St-Emilion. Zazwyczaj wchodzi w skład kupaży z cabernetami (sauvignon i franc). Nie wymaga zbyt długiego starzenia i dzięki temu może być używany jako młode wino codzienne – taką rolę pełni w wielu regionach włoskich oraz w Chile. W wielkich bordoskich produkcjach potrafi jednak przetrwać długie lata rozwijając się przy tym w butelce powoli, acz zdecydowanie. W Kalifornii daje wina miękkie i soczyste, bardzo uniwersalne, od prostych po kompleksowe i wymagające dojrzewania.

Merlota charakteryzują:

• dość miękkie taniny
• śliwkowe i czekoladowe nuty
• dojrzewając w dębinie rozwija zapachy śmietany, wanilii i marmolady z owoców leśnych
• jedwabistość, wyrazistość aromatów i zrównoważona struktura

BARBERA

BARBERA jest jednym z najpopularniejszych włoskich szczepów i właśnie w Italii daje najciekawsze wina. Najlepsze wina z barbery pochodzą z apelacji Barbera d’Asti DOC oraz Barbera d’Alba DOC. Używane jest także w osławionych już Barolo i Barbaresco, nadając im zwłaszcza intensywniejszy kolor.

Barbera daje wina:

• średnio i dobrze zbudowane
• zrównoważone
• pikantne i aromatyczne, a przy tym popularne i dość łatwe w piciu
• kolor zazwyczaj ciemny, intensywny i głęboki
• z silnie wyczuwalnymi aromatami czerwonej i czarnej porzeczki, truskawek, malin, wiśni
• po starzeniu nabierają bardziej kompleksowych smaków wanilii, tostów i nut skórzanych.

CABERNET FRANC

CABERNET FRANC produkowany jest głównie w rejonie Bordeaux, gdzie wchodzi w skład kupaży z cabernet sauvignon oraz merlot, dosładzając je i łagodząc nieco ich charakter. Jest także istotnym szczepem Kanady, w której produkuje się z niego wina lodowe. W Kalifornii natomiast służy próbom odtworzenia wielkich win bordoskich o nowo światowej naturze.

Cabernet Franc charakteryzuje się:

• jasnym czerwonym odcieniem
• w aromatach wyraźnie wyczuwalny pieprz, porzeczka, maliny, rzadziej fiołki
• z czasem rozwija delikatne nuty tytoniu i dymu.

MALBEC

MALBEC to jeden z najbardziej charakterystycznych szczepów, rywal syrah. Uprawiany powszechnie w Argentynie, podstawowy szczep francuskiej apelacji Cahors, uprawiany na całym południu Francji i w Dolinie Rodanu, zyskuje na znaczeniu także w USA. Często mawia się, że dla doskonałej argentyńskiej wołowiny tylko rodowity malbec jest dobrym dodatkiem. I choć to twierdzenie mocno na wyrost, rzeczywiście argentyńskie wina z tej odmiany zdobyły duże uznanie w świecie. We Francji daje nieco bardziej subtelne i eleganckie wina, w których trudniej wyodrębnić kompleksowo złożone aromaty, choć stosowany jest zazwyczaj w kupażach.

Malbec (przede wszystkim argentyński) daje wina:

• o bardzo intensywnej, ciemnej barwie
• wyrazistych taninach
• silnie garbnikowe
• ostre
• aromatyczne

NEBBIOLO

NEBBIOLO – ubóstwiany wprost w Piemoncie (choć uprawiany jest zaledwie na 6% powierzchni regionu), szczególny składnik Barolo i Barbaresco, popularny także w Sabaudii. Trudny w uprawie, późno dojrzewa, wymaga szczególnej dbałości. Potrzebuje dużo słońca, aby rozwinąć owocowe aromaty i cukry odpowiedzialne za późniejszą produkcję alkoholu, w celu zrównoważenia naturalnej kwasowości i wysokiej taniczności. Wymaga dojrzewania – najlepiej długiego – zarówno w beczce, jak i później w butelce.

Nebbiolo daje wina:

• pełne
• kompleksowe
• mocne, często wybitne
• o ciemnym, intensywnym kolorze
• o bogatej różnorodności aromatów: od delikatnych nut kwiatowych (zwłaszcza fiołków i róży), przez obfite smaki owoców i marmolad, tytoniu i trufli, po ciężkie aromaty smoły, dymu, nafty.

SANGIOVESE

SANGIOVESE – szlachetny, najpopularniejszy obok montepulciano szczep włoski. Powszechnie używany w regionie Chianti (środkowa Toskania), w Lazio, Romagni, na Sycylii. Wchodzi w składkupaży wielu znamienitych win jak chociażby Brunello di Montalcino, Vino Nobile di Montepulciano czy każdego chianti. Produkuje się z niego i wina codzienne – często niskiej jakości, i wybitne pozycje osiągające najwyższe noty degustatorów z całego świata. Sangiovese stanowi pewien problem w winifikacji – zwykle jest mocno kwasowe, ma mało intensywny kolor i rzadko daje wina o dużej koncentracji alkoholu. Najczęściej zatem wykorzystuje się je w kupażach, gdzie potrafi dać prawdziwie doskonałe rezultaty – zwłaszcza w winach przeznaczonych do wieloletniego dojrzewania. Ponadto wydłuża się proces maceracji nawet do 3-4 tygodni, fermentację przeprowadza się w drewnianych kadziach – dla zwiększenia zawartości garbników i pozostawia się wina starzenia w beczkach, na terenie winnicy przed wypuszczeniem na rynek. Szczep nie jest zbyt popularny poza Italią, ale uprawia się go w Argentynie i USA gdzie daje wina zbliżone, choć nie tak szlachetne jak włoskie.

Sangiovese daje wina:

• młode o owocowych aromatach truskawek i przypraw
• starzone nabierające charakterystycznych nut beczkowych

TEMPRANILLO

TEMPRANILLO jest rdzennym szczepem hiszpańskim, szeroko uprawianym niemal we wszystkich regionach kraju. Szczególne miejsce zajmuje w regionie Rioja. Pojawia się także w Chile, Argentynie, Meksyku, Australii. Może być konsumowany jako młode, owocowe wino. Daje także świetne rezultaty po długotrwałym dojrzewaniu.

Tempranillo daje wina:

• o barwie intensywnie czerwonej, pełnej głębi i purpurowych refleksów
• pełne w budowie
• mocne
• aromaty malin, truskawek i śliwek
• nuty korzenne, skórzane, pikantne przyprawy

TOURIGA NACIONAL

TOURIGA NACIONAL jest uważana za najlepszy szczep portugalski. Używana głównie do produkcji porto. Posiadanie nacjonalnych szczepów, niedostępnych w innych regionach, jest obecnie największym wyróżnikiem Portugalii jako producenta win.

Touriga Nacional daje ciekawe wina regionalne:

• unikatowym charakterze
• skoncentrowanych aromatach ciemnych owoców
• mocne
• dobrze zbudowane
• taniczne
• pełne jedwabistego uroku

ZINFANDEL

ZINFANDEL jest szczepem popularnym w Kalifornii, uprawianym także w południowych Włoszech i Chorwacji. Duża zawartość cukru pozwala na przekroczenie 15% objętości alkoholu w procesie fermentacji. Szczep często jest także wykorzystywany do produkcji win słodkich z późnego zbioru (late harvest).

Zinfandel daje różnorodne wina:

• o owocowym charakterze
• od lekkich różowych
• po mocne, soczyste czerwone z aksamitnymi taninami i wyraźnymi nutami pieprzu.

CHARDONNAY

CHARDONNAY jest prawdziwym królem białych winogron. Uprawiany właściwie wszędzie, gdzie produkuje się białe wina. Wyjątkowo łatwy w kultywowaniu, bez trudu adaptuje się niemal do każdych warunków naturalnych. Przez wielu uważany za najlepszy spośród białych szczepów. Pochodzi najprawdopodobniej z Burgundii, z osławionego okręgu Chablis, choć amerykański naukowcy forsują tezę, iż powstał jako naturalna krzyżówka pinot gris z chorwackim gouais blanc.

Winogrona szczepu chardonnay są uprawiane przez każdy z krajów, a nawet regionów winiarskich w charakterystyczny sposób, tak aby oddawały istotę terroir i naturalną różnorodność. Przeróżne są także metody winifikacji gron, co powoduje ogromną mnogość stylów win uzyskiwanych z tego szczepu. Nie sposób rozpoznać chardonnay po kolorze, którego przekrój rozpoczyna się od bladych, słomkowych win z zielonymi refleksami, a kończy na złotobrązowych winach długo dojrzewających i wariantach słodkich. Jest szczepem bardzo cenionym przez konsumentów na całym świecie. Produkuje się z niego zarówno wina odmianowe, jak i kupaże. Jest istotnymskładnikiem szampanów i zarazem jedyną białą odmianą uczestniczącą w ich produkcji.

Chardonnay daje wina:

• młode, niedojrzewające – bogata gama aromatów tropikalnych i cytrusowych
• beczkowe – aromaty wanilii, masła i świeżo pieczonych tostów
• uprawiane w chłodniejszym klimacie bardziej mineralne, skromne i subtelne, (uznane francuskie Chablis)
• z nowego świata bardziej intensywne, silnie owocowe i mniej wysublimowane
• w Austrii nawet wina likierowe

SAUVIGNON BLANC

SAUVIGNON BLANC należy do najbardziej charakterystycznych win białych. Pochodzi z Bordeaux, a jego nazwa dobrze oddaje charakter – dzika biel. Ze względu na jego charakterystyczne cechy, najczęściej tworzy się z niego wina odmianowej bez domieszek. Wchodzi jednak w skład kupaży słynnych bordoskich win słodkich – Sauternes i Barsac. Sauvignon blanc jest szczepem uprawianym na szeroką skalę w całej Francji, Nowej Zelandii, Australii, Chile, Kalifornii, Afryce Południowej, Mołdawii, Kanadzie czy Brazylii. Podobnie jak w przypadku chardonnay, na jego charakter ogromny wpływ wywiera klimat rejonu upraw. Kojarzony z winem bardzo wytrawnym i mocno mineralnym, sauvignon blanc potrafi zaskoczyć kruchą owocowością i tropikalnymi nutami.

Sauvignon blanc jest winem, które raczej powinno unikać beczki, choć zdarzają się wyjątki (zwłaszcza słodkie klasyki bordoskie). Pite za młodu jest wyraziste i charakterne, choć najlepsze butelki zyskują bardziej złożone i kompleksowe aromaty po dojrzewaniu w butelce. Szczep ma swoich wielki zwolenników, jak i zagorzałych wrogów. Coraz częściej staje się jednak alternatywą powszechnego chardonnay. Dobrze dobrany, wzbogaci każdy posiłek – jest przykładowo jednym z niewielu win, które dobrze komponują się z sushi.

Sauvignon Blanc daje wina:

• rześkie
• z żywą kwasowością
• intensywnie pachnące
• bardzo świeże
• nuty mineralne, trawiaste, ziemiste

RIESLING

RIESLING jest niekwestionowanym królem niemieckich winiarni i owocem pracy niemieckich winiarzy. Jest także kluczowym szczepem Austrii i francuskiej Alzacji. Spotykany również w Austarlii, Nowej Zelandii i USA. Wśród licznych smakoszy uchodzi za najlepszą odmianę na świecie. Jest szczepem dość trudny w uprawie, zwłaszcza w okresie zbiorów – cienka skórka wymaga wyjątkowej uwagi, aby przy ewentualnym rozerwaniu nie wprowadziła do wina nieprzyjemnych tanin. Różnorodność rieslinga idąca w parze z intensywnością aromatów sprawia, że jest to wino uniwersalne, pasujące do dużej ilości potraw – w tym np. do popularnych kuchni tajskiej, arabskiej i orientalnej. Jego niezwykły charakter pozwala na łączenie z dużą ilością aromatycznych przypraw i ziół

Riesling daje wina:

• bardzo aromatyczne (mawia się, że wręcz perfumowane)
• urzekające kwasowością i wysokim poziomem wytrawności
• o stosunkowo niskiej zawartości alkoholu
• mineralne z bogactwem aromatów owocowych (młode)
• pikantne, wyraziste, z aromatami miodu, lipy czy nawet benzyny (starzone)
• także wybitne wina słodkie i musujące

CHENIN BLANC

CHENIN BLANC to szczep osiągający najlepsze rezultaty w Dolinie Loary, a popularny także w RPA i Kalifornii, gdzie produkuje się z niego wina podstawowe i średniej klasy. Łatwo uprawia się go w cieplejszych klimatach. Używany w produkcji cenionych win musujących Saumur i Vouvray. Jest także szczep wielkiego wina słodkiego Vouvray, znanego w całym świecie winiarskim.

Chenin Blanc we Francji daje wina:

• śmiałe
• długowieczne
• pełne charakteru
• o różnych stopniach słodkości
• stosunkowo wysokiej kwasowości
• o bogatych aromatach owocowych, zapachach miodu i siana

FURMINT

FURMINT czyli tradycyjny szczepwęgierskiego tokaju. Jest odmianą dojrzewającą późno, często pokrywa się szlachetną pleśnią z gatunku Botrytis, stąd też częste jego wykorzystanie w produkcji win słodkich, z których od zawsze znane były węgierskie winnice. Tokaje na scenie europejskiej rozpoczęły rywalizację z najbardziej osławionymi winami słodkimi z francuskiego Bordeaux. Z furminta powstają także doskonałe wina wytrawne. Szczep można spotkać również w Austrii, głównie w regionie Styrii.

Furmint daje wina:

• słodkie – aromaty marcepanu, cynamonu, pomarańczy, tytoniu, czasem orientalnych przypraw
• wytrawne – aromaty dymne, brzoskwiniowe i cytrusowe

GEWÜRZTRAMINER

GEWÜRZTRAMINER zasłużył sobie na przedrostek korzenny (gewurz) dzięki charakterystycznym aromatom. Jest szczepem rejonów chłodnych i najlepsze rezultaty daje w Alzacji, Niemczech oraz Nowej Zelandii. Co ciekawe, grona tej odmiany nie są białe a różowe lub ciemnoczerwone. Wina mają zapewne tyle samo miłośników co i wrogów – jest to styl, który albo się ubóstwia, albo nienawidzi. Dobry gewurztraminer to wyłącznie taki, którego budowę równoważy właściwy poziom kwasowości.

Gewurztraminer daje wina:

• o charakterystycznych, bardzo silnych aromatach, zwłaszcza zbliżonym do owocu liczi
• z nutami kwiatowymi, ziołowymi, korzennymi
• o ciężkich zapachach przypraw

MUSCAT

MUSCATjest jednym z najbardziej rozpowszechnionych szczepów na świecie. Ma różnorodne kolory gron – od białych po wręcz ciemnoniebieskie. Woli raczej klimat ciepły i w takich rejonach jest łatwy w uprawie. Za najlepsze winogrona w rodzinie muscatów uznaje się Muscat Blanc à Petits Grains.

Muscat daje wina:

• o różnorodnym poziomie słodyczy
• niejednorodnej jakości
• spokojne i musujące – lekkie i owocowe (Asti we Włoszech)
• słodkie, ciężkie i aromatyczne (Moscatel w Hiszpanii)

SÉMILLION

SÉMILLION jest uznawany za jeden z najważniejszych białych szczepów na świecie. Znany zwłaszcza z produkcji wielkich słodkich win bordoskich – Sauternes i Barsac – gdzie łączy się go z sauvignon blanc, zgodnie z tradycją w stosunku 4:1.

Australijskie pozycje z Hunter Valley są bardziej mineralne, tworzone z wcześniej zbieranych owoców. Akceptowalne efekty daje także w Ameryce Południowej, Afryce i stanie Waszyngton. Ten szlachetny szczep należy do stosunkowo łatwych w uprawie, wydajnych i odporny na choroby. Dzięki temu jest lubiany wśród winiarzy, a jego rosnąca popularność wśród konsumentów, może mu wkrótce zapewnić jeszcze istotniejszą rolę w przemyśle winiarskim.

Semillion w rejonie Graves daje wina:

• bogate
• złożone
• wytrawne
• dębowe, warte długiego dojrzewania.
• z czasem nabiera nieco mocy oraz tostowych i figowych aromatów
• jako młode wino – zazwyczaj pikantny, cytrusowy i dość lekki

TREBBIANO / UGNI BLANC

TREBBIANO / UGNI BLANC to tradycyjny, wybitnie kwaśny szczep regionu Charente, w którym to znajduje się miasto Cognac i jego słynny na całym świecie produkt. Tylko z gron odmiany ugni blanc dopuszcza się produkcje tego szlachetnego alkoholu. Trebbiano (tak nazywany w Italii) jest przy tym najpowszechniej uprawianym szczepem we Włoszech. W produkcji win białych trebbiano jest doskonałym, rześkim i łagodzącym ostrzejszy smak innych szczepów dodatkiem. Zwykle kupażowany z chardonnay i typową dla regionu Soave garganegą. Jego obecność wskazuje na wino pospolite, do codziennego spożycia.

Trebbiano/Ugni Blanc daje wina:

• niskiej i średniej jakości
• przyjemnie świeże i owocowe, ale
• krótkie
• niezbyt konsekwentne
• niezrównoważone
• z silnie dominującą kwasowością